Phương Quang

• Tên thật: Tô Văn Quang


• Ngày sinh: 1942



• Quốc Gia: Việt Nam

Là nghệ sĩ tên tuổi của sân khấu cải lương miền Nam với hàng loạt những vai diễn để đời, Phương Quang cho biết sự thành công của ông không thể không nhắc đến bà xã, người đã cùng ông chia sẻ ngọt bùi suốt hơn 40 năm qua.

NSƯT Phương Quang sinh tại 1942 tại Dĩ An, Bình Dương. Ngay thời niên thiếu, anh đã yêu thích cải lương, mỗi khi gánh hát về Dĩ An là anh thường hay đến rạp để xem hình nghệ sĩ và nghe ca vọng cổ qua loa phóng thanh quảng cáo mỗi chiều.

Có lần, anh gặp nghệ sĩ Út Trà Ôn đi xe hơi đến rạp. Đó là lần đầu anh nhìn thấy thần tượng của mình và ước mơ được trở thành nghệ sĩ như ông. Anh tìm nghe những bài ca cổ của nghệ sĩ Út Trà Ôn để học ca theo. Chất giọng của anh thiên bẩm đã rất giống ông, chứ thật ra sự bắt chước chỉ là một phần nhỏ, nói đúng hơn là ảnh hưởng từ cách ngâm, luyến và bộ nhịp cùng cách sắp câu.

Năm 1960, anh lên Sài Gòn tìm nhạc sĩ Văn Còn, người cùng quê và là bà con dòng họ ở Phú Nhuận. Anh theo nhạc sĩ Văn Còn một thời gian để phụ xách đờn cho ông, lúc ông đờn cho gánh hát Thanh Minh. Mỗi tối, anh được ngồi dưới dàn đờn, coi các vở như Nửa đời hương phấn, Con gái chị Hằng... Từ lúc này, anh càng mê cải lương hơn nữa và cứ mỗi lần xem hát lại ca theo đào kép. Anh theo làm đệ tử nhạc sĩ Văn Còn, nhưng được xách đờn nhiều hơn là học ca, nên thời gian khá lâu mà nhịp nhàng chưa vững.

Một hôm, anh ca bài vọng cổ Tình hận thâm cung, bài nổi tiếng mà Út Trà Ôn hát lúc bấy giờ. Nhạc sĩ Văn Còn không khỏi ngạc nhiên vì cách ca và làn hơi của anh sao giống Út Trà Ôn... Với kinh nghiệm của một nhạc sĩ tuổi nghề cao, Văn Còn cho biết đây là một giọng ca mang âm hưởng của Đệ nhất danh ca Út Trà Ôn. Từ đó, ông chăm chút hơn, truyền dạy nhịp nhàng bài bản, kỹ thuật ca ngâm cho anh.

Được sự dìu đắt của nghệ sĩ Kim Chưởng, nghệ sĩ Phương Quang được học nghề hát một cách có bài bản và nghiêm túc. Ông trở thành một diễn viên đa năng, thể hiện thành công được nhiều loại vai tuồng… Tuy nhiên, với vóc dáng mạnh khoẻ, tướng đi chững chạc, giọng ca cao vút, nghệ sĩ Phương Quang dễ thành công với các vai trung dũng, các võ tướng oai hùng.

Chỉ mới hai năm luyện nghề hát, Phương Quang đã được các trang kịch trường trên báo chí thời ấy và khán giả tán thưởng tài nghệ của qua các tuồng Hai chiều ly biệt, Song long thần chưởng, Huyết phiến lôi phong, Mặt trời đêm, Người nhạn trắng, Ảo ảnh Châu Bích Lệ, Sương gió biệt vương cung.

Năm 1966, ông đoạt Huy chương Vàng giải Thanh Tâm, với vai Kỳ Thanh Lang trong vở Tình nào cho em cùng năm với NS Phượng Liên. “Đó là giải thưởng đầu tiên, vinh dự trong đời của một nghệ sĩ.